انواع مختلف رطوبت ساز سیستم تهویه مطبوع برای مصارف خانگی و صنعتی

رطوبت و تاپیر آن بر زندگی سالم

برای انسان شرایط دمایی آسیاشی تعریف می گردد که در عین متفاوت بودن بر اساس شرایط اقلیمی، ویژگی های جسمی و ژنتیکی هر فرد، فصل و درجه حرارت کلی محیط و … می تواند در رنج خاصی ثابت در نظر گرفته شود. در صورتی که تمامی امور و فعالیت های افراد در این محدوده مشخص صورت پذیرد، راندمان عملکرد فوق العاده ای را شاهد خواهیم بود. به نحوی که بدون اتلاف زمان، اختلال اعصاب یا خستگی مفرط، و هم چنین بدون ایجاد خلل در عملکرد فیزیکی بدن، بازدهی ماکزیممی از وی ارائه می شود. این شرایط اصطلاحاً شرایط استاندارد دمایی نامیده می شوند.

فاکتورهای بسیاری می توانند روی شرایط دمایی تاثیر گذار باشند که برخی از آن ها خارجی و برخی ناشی از فیزیک خود افراد است. این پارامترها می توانند شامل:

• لباس ها و خاصیت عایق بندی آن ها
• سرعت متابولیک
• درجه حرارت جریان هوای خارجی
• دمای تابشی میانگین
• سرعت جریان هوا
• و رطوبت نسبی جریان هوا

می باشند. در صورتی که هرکدام از این موارد از رنج استاندارد خود خارج گردد، می تواند سبب اختلال در عملکرد افراد و حتی آسیب به ویژگی های جسمی وی گردد.

دستگاه اتوماسیون رطوبت ساز

رطوبت نسبی مزایا و معایب

رطوبت نسبی بیش از اندازه می تواند دردسر سازد شود، اما به همان میزان، افت رطوبت نیز می تواند باعث مشکلاتی نظیر خستگی، خشکی پوست و مخاط، تحریک ریه ها و مجاری تنفسی و … گردد. به علاوه، برخی از محیط های صنعتی و ویژه شرایط دمایی و رطوبت نسبی ویژه ای را می طلبند که لازم است میزان رطوبت نسبی محیط نسبت به حالت عادی و معمول افزایش پیدا کند. مثالی از این نوع محیط های کاربری سالن های پرورش قارچ، مرغداری ها و جوجه کشی ها، گلخانه ها و یا سالن های صنعتی تولید مدارهای الکترونیکی است.

برای افزایش رطوبت در چنین محیط هایی دستگاه های هواساز یا ایرواشرها ایده آل ترین انتخاب می توانند باشند. این سیستم ها مجهز به دستگاه رطوبت ساز (Humidifier) می باشند که می تواند به طرق مختلف میزان رطوبت محیط را ارتقا دهد.

دستگاه رطوبت ساز (Humidifier)

رطوبت سازها یا رطوبت زن ها بر اساس اختلاف دمای جریان هوای رطوبت زن و نقطه شبنم محیط مورد رطوبت زنی عمل می نمایند. در واثع لازم است درجه حرارت جریان هوای مورد نظر از نقطه شبنم جریان هوای محیط بالاتر باشد. از همین رو است که گاهی لازم است جریان هوای ورودی به سیستم قبل از رطوبت زنی گرمایش شود.

رطوبت ساز و هواساز گرماسرد

البته در برخی از سیستم های تهویه مطبوع و هواسازها از دستگاه های رطوبت زدا (Dehumidifier) یا قطره گیر نیز استفاده می شود که دقیقا مکانیسم عملکردی متضاد رطوبت سازها دارند. اما استفاده از دستگاه های رطوبت زا بسیار گسترده بوده و اغلب به صورت ترکیبی و گاهاً آپشنال در کنار رطوب زداها قرار می گیرند.

دسته بندی دستگاه های رطوبت ساز

رطوبت سازها را می توان از لحاظ ابعاد و ظرفیت در دوسته

• رطوبت سازهای خانگی
• رطوبت سازهای صنعتی (Industrial Humidifiers)

طبقه بندی کرد. اما برخلاف تسمیه این سیستم ها، رطوبت سازهای صنعتی قابلیت استفاده در ساختمان های مسکونی بزرگ و رطوبت سازهای خانگی قابلیت استفاده در سالن های صنعتی کوچک را دارا می باشند. برخی از مدل های رطوبت سازهای خانگی را رطوبت زن های پرتابل (Portable Humidifiers) نیز می نامند.

نوع دیگری از دسته بندی می تواند بر اساس نحوه نصب این دستگاه ها و به صورت زیر باشد:

• رطوبت زن های پرتابل (Portable Humidifiers)
• رطوبت سازهای ثابت (Fixed-Installation Humidifiers)

اما نکته قابل ملاحظه دسته بندی رطوبت سازها بر اساس نحوه عملکرد آن ها و مکانیسم رطوبت زنی آن ها است. در ادامه به انواع مختلف رطوبت زن ها و مکانیسم رطوبت زنی آن ها بیشتر خواهیم پرداخت.

دستگاه رطوبت ساز و مه پاش خانگی و صنعتی

انواع دستگاه رطوبت ساز

• رطوبت زن های تبخیری (Evaporative Humidifiers)

متداول ترین دستگاه های رطوبت ساز پرتابل را می توان رطوبت زن های تبخیری معرفی نمود. این سیستم ها اغلب استراکچر ساده ای دارند و دارای اجزایی همچون مخزن (Reservoir)، ویک (Wick) و فن (Fan) می باشند. ویک یا به گونه ای واسط تبخیری به کار رفته در این سیستم از ماده ای ساخته می شود که ضریب جذب رطوبت بالایی داشته باشد تا بتواند ماکزیمم سطح تماس و ریت انتقال حرارت را ارائه دهد. برخی از این مواد شامل فایبرگلاس ها یا برخی مواد پلی استری و پلیمری یا سلولزی می گردد.

• رطوبت سازهای طبیعی (Natural Humidifiers)

این نسل از رطوبت زن ها نیز سیستم بسیار ساده تری داشته و عملا از یک مخزن و یک واسط تبخیری تشکیل شده اند. عدم وجود فن در این سیستم ها ناشی از حرکت جریان آب به دلیل خاصیت موئینگی آن است.

رطوبت ساز صنعتی و خانگی

• رطوبت زن های بخار (Steam Humidifiers)

رطوبت زن های بخار که آن ها را مه پاش (Warm Mist Humidifier) یا بخارساز (Vaporizers) نیز می نامند، بخار و نم را با استفاده از گرمایش و جوشش آب به جریان هوای محیط تزریق می نمایند. امکان افزودن مکمل های دارویی به جریان هوای این سیستم ها وجود دارد تا به عنوان بخور از حساسیت های ریوی و سرماخوردگی ها جلوگیری نماید.

مزیت فوق العاده این نسل از رطوبت سازها، تمیزی جریان هوای ناشی از آن ها نسبت به رطوبت سازهای خنک است. چرا که امکان انتقال میکروب ها و میکرو اورگانیسم ها در این شرایط به دلیل جوشش آب بسیار کمتر است. اما در عین حال، رساندن آب به دمای جوش و تبدیل آن به بخار نیازمند صرف انرژی بالایی است که امری قابل توجه است.

• رطوبت سازهای ایمپلر (Impeller Humidifiers)

این رطوبت سازها همان طور که از نام آن ها بر می آید دارای یک دیسک گردان هستند که می تواند قطرات آب را به محیط انتقال دهد و به عنوان دیفیوزر (Diffuser) عمل کند.

• رطوبت زن های اولتراسونیک یا فراصوت (Ultrasonic Humidifiers)

رطوبت سازهای اولتراسونیک برای تولید قطرات آب از دیافراگم های سرامیکی با فرکانس های فراصوت استفاده می نمایند. بر خلاف رطوبت زن های جوششی، رطوبت ناشی از این سیستم ها اغلب دارای مقادیر بالایی ناخالصی و در واقع سختی آب است.

البته انواع دیگری از رطوبت سازها نیز در سیستم های تهویه مطبوع خانگی و صنعتی کاربرد دارند که معرفی و تشریح عملکرد رطوبت زنی تمامی آن ها از حوصله این مقاله خارج است.